Henry Hazlitt(1894–1993)

Amerikaans econoom, journalist en meester in economische helderheid

Henry Hazlitt was een autodidactisch econoom en scherpzinnig schrijver die economie toegankelijk maakte voor miljoenen lezers. Hij was geen academische professor, maar een man van de praktijk — journalist bij The Wall Street Journal, The New York Times en Newsweek — en bovenal een onvermoeibaar verdediger van de vrije markt en individuele vrijheid.

Hazlitt stond in de traditie van Bastiat: hij kon met één zin door een heel overheidsprogramma heen prikken. Hij bracht de inzichten van Mises naar het Amerikaanse publiek en werd een brug tussen de Oostenrijkse School en de bredere libertarische beweging. Zijn beroemdste werk, Economics in One Lesson, is inmiddels een klassieker van bijna mythische status: kort, krachtig en dodelijk helder.

Belangrijkste ideeën

De les die iedereen moet leren

In Economics in One Lesson stelt Hazlitt dat economische analyse altijd twee dingen vereist: 1) aandacht voor de gehele keten van gevolgen, en 2) aandacht voor alle groepen in de samenleving, niet alleen de zichtbare begunstigden van beleid.

Wat men ziet… en wat men níét ziet

Hazlitt borduurt rechtstreeks voort op Bastiat. Hij waarschuwt dat politici en burgers zich blindstaren op de onmiddellijke voordelen van overheidsingrijpen, terwijl ze de onzichtbare kosten negeren: verspilde kansen, hogere belastingen, verstoorde productie.

Inflatie is diefstal via achterdeurtjes

Hazlitt had een scherp oog voor de verwoestende kracht van monetaire manipulatie. Inflatie is geen onschuldig cijfer, maar een sluipende belasting die de spaarder straft en de staat beloont.

Arbeid is een middel, geen doel

Hazlitt verwerpt het idee dat "banen creëren" op zich een nobel doel is. Productie, niet arbeid, is de bron van welvaart. Werkgelegenheid zonder waardecreatie is verspilling.

Vrijheid vereist begrip

Voor Hazlitt is economische geletterdheid een burgerplicht. Vrijheid kan alleen verdedigd worden door mensen die begrijpen hoe vrijheid werkt.

Economics in One Lesson (1946)

Een krachtig pamflet tegen economische domheid in één simpele les.

Hazlitt's bekendste boek is een logisch en didactisch meesterwerk. Hij fileert tientallen populaire economische misverstanden — van prijscontroles tot minimumlonen, van subsidies tot handelsrestricties — met één centrale waarheid als leidraad:

"The art of economics consists in looking not merely at the immediate but at the longer effects of any act or policy; it consists in tracing the consequences of that policy not merely for one group but for all groups."

Kernpunten uit Economics in One Lesson

• Prijzen zijn signalen, geen problemen
  Prijsmechanismen geven informatie over schaarste en voorkeuren. Overheidsingrijpen daarin leidt tot verwarring, verspilling en tekorten.

• Wetten hebben onbedoelde gevolgen
  Minimumloon klinkt humaan, maar leidt vaak tot werkloosheid onder jongeren en laagopgeleiden — de groep die men juist zegt te helpen.

• Productiviteit is de sleutel tot vooruitgang
  Besparen op arbeid (door machines, specialisatie, innovatie) is niet een bedreiging, maar de motor van stijgende welvaart.

• Politiek korte-termijndenken
  Politici denken tot aan de volgende verkiezing; goede economie vraagt om verder kijken. Hazlitt biedt het denkgereedschap om door verkiezingspraat heen te prikken.

Waarom Hazlitt vandaag nog relevant is

In een tijd van stimuluscheques, bailouts, inflatie en handelsprotectionisme is zijn werk actueler dan ooit.

Zijn heldere stijl maakt hem ideaal als introductie tot libertair denken, vooral voor wie nog niet vertrouwd is met Hayek of Mises.

Hij is de brug tussen journalistiek en economische waarheid.