The Fiat Standard

Stel je voor dat jouw geld elke dag 2% minder waard wordt. Je kunt niet sparen, want inflatie vreet je spaargeld op. Je moet lenen om een huis te kopen, een auto, zelfs je opleiding. Je kinderen uitstellen omdat je het niet kunt betalen. Volgens Saifedean Ammous is dit geen toeval - het is het bewuste gevolg van een geldsysteem dat is ontworpen om je arm te houden.

In "The Fiat Standard" laat Ammous zien hoe fiatgeld niet alleen je portemonnee leeghaalt, maar je hele leven corrumpeert. Van de hamburger die je eet tot de kunst aan je muur, van de school van je kinderen tot je pensioen - alles is vervuild door een geldsysteem dat korte-termijndenken beloont en lange-termijnplanning bestraft.

Waarom je niet kunt sparen in een fiatgeld-wereld

Jouw grootouders konden sparen in een spaarrekening en daadwerkelijk rijker worden. Jij kunt dat niet. Waarom? Omdat centrale banken ervoor zorgen dat geld elk jaar minder waard wordt. Inflatie is geen natuurverschijnsel - het is een bewuste belastingpolitiek die jouw koopkracht steelt om overheidsprogramma's te financieren.

Ammous toont aan dat dit je dwingt tot hoge "tijdsvoorkeur" - je moet vandaag consumeren omdat sparen voor morgen zinloos is. Dit ene feit verklaart waarom jonge mensen geen huizen kunnen kopen, waarom families minder kinderen krijgen, en waarom iedereen constant gestrest is over geld.

Hoe fiatgeld je voedsel vergiftigt

Waarom zijn jouw grootouders dunner op oude foto's? Waarom hebben zoveel van je vrienden diabetes of obesitas? Ammous legt de schuld bij een geldsysteem dat goedkope koolhydraten subsidieert terwijl echte voeding onbetaalbaar wordt.

Sinds 1971 betaalt jouw overheid maïs- en sojaboeren om hun rotzooi zo goedkoop mogelijk te maken. Die gesubsidieerde rotzooi wordt vervolgens verwerkt tot de "voeding" in supermarktschappen. Intussen worden échte voedingsmiddelen - vlees, eieren, groenten - duurder omdat ze geen subsidies krijgen.

"Fiat money is the underlying root cause of the decline of human civilization," stelt Ammous. Dat klinkt dramatisch, maar kijk naar wat je laatst at. Hoe veel van die ingrediënten zouden jouw grootouders hebben herkend?

Waarom families uitsterven in rijke landen

Stel je voor dat kinderen krijgen financieel rationeel was. Dat je wist dat investeren in kinderen zich zou uitbetalen omdat je geld waardevast bleef. Dat je niet hoefde te kiezen tussen een huis kopen óf kinderen krijgen. Volgens Ammous leefden jouw grootouders in die wereld.

Fiatgeld heeft kinderen getransformeerd van investering in consumptie. Kinderen kosten nu geld zonder toekomstige zekerheid. Daarom krijgen rijke landen steeds minder kinderen - het is economisch irrationeel geworden om families te stichten.

Waarom alles lelijk is geworden

Kijk om je heen. Vergelijk moderne gebouwen met oude kerken, paleizen, zelfs gewone huizen van 100 jaar geleden. Wat gebeurde er? Ammous' antwoord: fiatgeld beloont snelle, goedkope constructie in plaats van tijdloze kwaliteit.

Onder een goudstandaard bouwden mensen voor eeuwen. Nu bouwen we voor 30-jarige hypotheken. Het resultaat zijn lelijke betonblokken die over tien jaar gesloopt worden, terwijl middeleeuwse kathedralen nog steeds overeind staan.

De Bitcoin-oplossing

"Bitcoin offers a return to low time preference and the restoration of civilization," belooft Ammous. Zijn argument is simpel: hard geld forceert mensen tot langetermijndenken. Als je geld elk jaar meer waard wordt in plaats van minder, spaar je vanzelf. Als sparen loont, investeer je in kwaliteit in plaats van kwantiteit.

Bitcoin zou volgens Ammous families, voeding, kunst en architectuur kunnen redden door het fundamentele incentive-systeem te herstellen. In plaats van consumeren omdat morgen alles duurder is, sparen omdat morgen alles goedkoper wordt.

"Under a fiat monetary system, the future is always uncertain, making it rational to consume today rather than save for tomorrow." Dit verklaart waarom jouw generatie zo anders leeft dan je grootouders.

Voor iedereen die zich afvraagt waarom de moderne wereld zo disfunctioneel aanvoelt - waarom huizen onbetaalbaar zijn, waarom voedsel ongezond is, waarom kunst lelijk is - biedt "The Fiat Standard" een radicaal maar consistent antwoord. Misschien ligt het niet aan jou, maar aan het geld zelf.

Ammous dwingt je de vraag te stellen: wat als al jouw problemen begonnen in 1971, toen Nixon de goudstandaard afschafte?