What Has Government Done to Our Money?

Stel je voor dat je op een dag wakker wordt en ontdekt dat al je spaargeld waardeloos papier is geworden. Dat klinkt als science fiction, maar het is precies wat overheden met jouw geld hebben gedaan. In 1963 voorspelde Murray Rothbard hoe de Amerikaanse regering de goudstandaard zou dumpen en iedereen zou beroven van echt geld. Acht jaar later bewees Nixon hem gelijk.

"What Has Government Done to Our Money?" is meer dan een economisch boek - het is een detectiveverhaal over de grootste diefstal in de geschiedenis. Rothbard laat zien hoe overheden geld transformeerden van een spontaan marktverschijnsel naar een instrument van politieke controle en uitbuiting.

Hoe echt geld spontaan ontstond (en waarom dat politici stoorde)

Rothbard begint met een simpele vraag: hoe ontstond geld eigenlijk? Zijn antwoord zal je verbazen. Geld werd niet uitgevonden door wijze koningen of slimme politici. Het evolueerde spontaan uit ruil, net zoals taal en gewoontes.

Stel je voor dat je appels hebt en schoenen wilt. Maar de schoenmaker wil geen appels - hij wil vlees. Jij moet dus eerst iemand vinden die vlees heeft en appels wil, en dan dat vlees ruilen voor schoenen. Onhandig! Slimme handelaren ontdekten dat bepaalde goederen door iedereen werden geaccepteerd. Geleidelijk concentreerde deze functie zich op het meest verhandelbare goed: goud.

"The art of economics consists in looking not merely at the immediate but at the longer effects," citeert Rothbard zijn mentor. Goud won omdat het duurzaam, deelbaar, uniform, draagbaar en schaars was - eigenschappen die geen regering kon verbeteren.

De grote geldoverval: hoe overheden jouw goud stalen

Duizenden jaren werkten vrije markten perfect zonder overheidsinterventie. Mensen ruilden goud, zilver, of papiertjes die inwisselbaar waren voor goud. Waarom greep de overheid dan in? Rothbard's cynische antwoord: omdat ze geld nodig hadden voor oorlogen die burgers anders nooit zouden willen betalen.

De overval gebeurde in etappes. Eerst monopoliseerde de regering het slaan van munten - zogenaamd om "kwaliteit te garanderen." Vervolgens begonnen ze munten te verbasteren: minder goud erin, zelfde nominale waarde erop. Het eerste bedrog! Mensen kregen minder waar voor hun geld, maar de regering kon meer uitgeven.

"Government is the great fiction through which everybody endeavors to live at the expense of everybody else," legt Rothbard uit. Inflatie - het vergroten van de geldhoeveelheid - is gewoon een slinkse manier om iedereen te bestelen zonder dat ze het doorhebben.

Waarom de Federal Reserve het grootste kartel ter wereld is

In 1913 creëerde Amerika de Federal Reserve, zogenaamd om paniek te voorkomen. Rothbard laat zien dat het precies het tegenovergestelde deed: het institutionaliseerde paniek door banken toe te staan meer te lenen dan ze bezaten.

"The Federal Reserve System is not Federal; it has no reserves; and it is not a system at all, but rather, a criminal syndicate," concludeert Rothbard vernietigend. De Fed is een privaat kartel dat banken toestaat samen te spannen op een manier die in elke andere industrie illegaal zou zijn.

Denk eraan: als jij een cheque uitschrijft zonder dekking, ben je een crimineel. Als banken dat doen met de zegen van de centrale bank, noemen we het "monetair beleid."

De grootste bedrog van de 20e eeuw: Bretton Woods en het einde van echt geld

Na Wereldoorlog II creëerde Amerika het Bretton Woods-systeem: andere landen koppelden hun valuta aan de dollar, en alleen de dollar was inwisselbaar voor goud. Rothbard voorspelde dat dit zou falen omdat Amerika meer dollars zou printen dan ze goud hadden.

In 1971 gebeurde precies wat Rothbard voorspelde. Nixon sloot het "gouden loket" - weigerde dollars nog langer in te wisselen voor goud. Vanaf dat moment had de hele wereld alleen nog maar papier en beloftes van politici.

Het resultaat? Chronische inflatie, financiële instabiliteit, groeiende overheidsmacht, en vermogensongelijkheid. Alles wat Rothbard had voorspeld.

Waarom jouw grootouders rijker waren dan jij (met hetzelfde salaris)

"Inflation is taxation without legislation," verklaart Rothbard. Wanneer de overheid nieuw geld print, daalt de waarde van jouw bestaande geld. Jij wordt armer, zij worden rijker - en ze hoeven je er niet eens om te vragen.

Jouw grootouders konden met één salaris een huis kopen, gezin onderhouden, en nog sparen ook. Niet omdat ze harder werkten, maar omdat hun geld elk jaar meer waard werd in plaats van minder. Onder een goudstandaard daalde prijzen geleidelijk door technologische vooruitgang.

De oplossing: terug naar echt geld

Rothbard's oplossing is radicaal simpel: afschaffing van centrale banken en terugkeer naar een 100% goudstandaard. Geen overheidsinterventie in geld, geen fractionele reserves, geen inflatie. Gewoon mensen die vrijwillig ruilen met echt geld.

"Gold was not selected arbitrarily by governments to be the monetary standard. Gold had developed for many centuries on the free market as the best money," herinnert hij ons. Duizenden jaren marktevolutie kunnen niet worden verbeterd door politieke decreten.

Voor iedereen die wil begrijpen waarom inflatie bestaat, waarom je steeds armer wordt ondanks hardwerken, en waarom de rijken alleen maar rijker worden, is dit boek essentiële lectuur. Rothbard toont aan dat monetaire problemen politieke problemen zijn - en dat de oplossing politiek vrijheid vereist.

Rothbard dwingt je de vraag te stellen: als geld duizenden jaren perfect werkte zonder overheidsbemoeienis, waarom laten we politici het dan monopoliseren?