Small States - Big Possibilities: Small states are simply better!

Wat als alles wat je gelooft over politiek verkeerd is? Wat als de mantra "groter is beter" die elke dag wordt herhaald door politici, media en academici, eigenlijk een grote leugen is? Philipp Bagus en Andreas Marquart schreven "Small States - Big Possibilities" in 2022 omdat zij zich realiseerden dat niemand ooit de heilige koe van superstaten had durven slachten. Als economen zagen zij hoe de EU-bureaucratie groeide terwijl Europa's welvaart stagneerde, hoe centralisatie werd gepredikt terwijl decentralisatie bewezen resultaten leverde. Hun boek is een frontale aanval op de grootste politieke mythe van onze tijd: dat alleen grote staten kunnen overleven in een geglobaliseerde wereld. In 130 pagina's vernietigen zij systematisch elk argument voor superstaten en tonen aan dat klein niet alleen mooi is - klein is gewoon beter.

De grote leugen van onze tijd

Het kernprobleem van moderne politiek is de obsessie met grootte. Politici vertellen ons dat alleen superstaten kunnen concurreren, dat kleine landen "te klein zijn om te overleven", dat centralisatie efficiëntie brengt. Maar deze mantras zijn nooit getoetst aan de werkelijkheid. Wanneer je naar de cijfers kijkt, ontdek je een schokkende waarheid: kleine staten presteren beter dan grote staten op vrijwel elk gebied dat er voor gewone mensen toe doen. Luxemburg (630.000 inwoners) is rijker dan de Verenigde Staten (330 miljoen). Zwitserland is innovatiever dan China. Denemarken is democratischer dan Rusland. Dit zijn geen uitzonderingen - dit is het patroon. Grote staten worden niet gebouwd voor burgers, maar voor elites die hun macht willen uitbreiden. Kleine staten kunnen zich niet veroorloven hun burgers te negeren - zij moeten presteren of hun inwoners lopen weg.

Waarom David altijd Goliath verslaat

De cijfers spreken een duidelijke taal die politici liever verzwijgen. Wanneer je de rijkste landen ter wereld op een rijtje zet, zie je een patroon dat alle propaganda over superstaten onderuit haalt. Luxemburg, met zijn 630.000 inwoners, heeft een inkomen per hoofd van $125.000 - bijna het dubbele van de Verenigde Staten met 330 miljoen mensen. Zwitserland, Noorwegen, Ierland - allemaal kleine landen die de grote mogendheden volledig in de schaduw stellen. Dit is geen toeval, dit is logica. Kleine staten kunnen het zich niet veroorloven om inefficiënt te zijn.

Kijk naar innovatie: Zwitserland staat nummer één op de Global Innovation Index, gevolgd door Zweden en Denemarken. Deze landen innoveren niet ondanks hun kleine omvang, maar juist daarom. Ze kunnen niet terugvallen op militaire macht of natuurlijke hulpbronnen - ze moeten slim zijn om te overleven. Grote staten daarentegen kunnen dom en lui zijn omdat ze anderen kunnen domineren door pure omvang.

En democratie? De meest vrije landen ter wereld zijn allemaal klein: Noorwegen, Finland, Zweden, Denemarken, Zwitserland. De minst vrije zijn allemaal groot: China, Rusland, Saudi-Arabië. In kleine staten kennen politici hun kiezers persoonlijk. In grote staten is politiek een abstract spel gespeeld door professionele elites die nooit de gevolgen van hun beslissingen ondervinden.

Het geheim van kleine staten: concurrentie en verantwoordelijkheid

Het geheim van kleine staten ligt in twee woorden: exit en accountability. Wanneer je ontevreden bent met de regering van Zwitserland, kun je naar Oostenrijk verhuizen. Dat is een realistische optie die miljoenen Europeanen elke dag overwegen. Deze mogelijkheid tot "stemmen met je voeten" dwingt kleine staten om competitief te blijven - ze moeten hun burgers tevreden houden of ze lopen weg. Probeer dat maar eens als Chinees of Amerikaan. Waar moet een ontevredene Chinees naartoe? Een Amerikaan kan theoretisch naar Canada, maar dat is zo'n ingrijpende stap dat het praktisch onmogelijk is voor de meeste mensen.

Bagus en Marquart ontmaskeren ook de grootste leugen van de centralisten: dat grote staten "schaalvoordelen" hebben. Dit verwarren van overheden met bedrijven is een fundamentele denkfout. Bedrijven hebben inderdaad schaalvoordelen omdat ze moeten concurreren om klanten te behouden - inefficiëntie leidt tot faillissement. Overheden hebben geen schaalvoordelen omdat ze een dwangmonopolie zijn. Inefficiëntie wordt gewoon gefinancierd via hogere belastingen, en politici profiteren van uitbreiding, niet van efficiency.

Het resultaat? In een dorp van duizend mensen ken je de burgemeester persoonlijk. In een staat van honderd miljoen mensen is de president een verre figuur die je alleen via media-filters bereikt. Democratische controle verdwijnt naarmate staten groter worden, en dat is precies wat elites willen - macht zonder verantwoordelijkheid.

De EU: het perfecte voorbeeld van superstaat-falen

De Europese Unie is het perfecte laboratorium om te bewijzen waarom grote staten falen. Hier zie je alle pathologieën van superstaten in één organisatie verenigd. De Europese Commissie wordt niet gekozen maar bestuurt 450 miljoen mensen. Het Europees Parlement heeft minder macht dan de gemeenteraad van Almere. Besluiten worden genomen door bureaucraten in Brussel die nooit de gevolgen van hun beleid ondervinden. Er zijn meer dan 30.000 EU-richtlijnen die elke vorm van lokale flexibiliteit wurgen.

Het resultaat? Economische stagnatie, jeugdwerkloosheid van 50% in Zuid-Europa, een migratiecrisis die democratieën verscheurt, en een munt die landen opslokt in plaats van hen te dienen. Nationale parlementen zijn machteloos geworden tegen EU-recht, terwijl een Europees Hof van Justitie fungeert als super-regering zonder enige democratische legitimiteit. De EU bewijst dagelijks waarom grote staten niet werken: ze zijn te groot om efficiënt te zijn, te ver weg om democratisch te zijn, en te machtig om verantwoordelijk te zijn.

Lessen uit de geschiedenis: kleine staten domineren altijd

De geschiedenis liegt niet over de superioriteit van kleine staten. Tijdens de Renaissance waren de rijkste, meest innovatieve plaatsen in Europa kleine stadstaten: Venetië domineerde de Middellandse Zee, Florence uitvond het moderne bankwezen, Genua werd de financiële hoofdstad van Europa. Deze kleine entiteiten versloegen systematisch de grote rijken van hun tijd. De Duitse Hanzeliga toonde aan dat kleine staten kunnen samenwerken zonder soevereiniteit op te geven - 200 steden werkten vrijwillig samen en creëerden het grootste handelsnetwerk van de middeleeuwen, zonder centrale regering of dwangmechanismen.

Moderne voorbeelden bevestigen dit patroon. Zwitserland heeft 200 jaar vrede gehad door neutraliteit en directe democratie. Singapore ging van ontwikkelingsland naar rijker dan de VS in slechts 50 jaar. Deze successen zijn geen uitzonderingen - ze zijn de regel. Kleine staten moeten presteren om te overleven, grote staten kunnen falen en hun burgers dwingen om te blijven.

Waarom we geloven in de leugen van grootheid

Maar als kleine staten zo superieur zijn, waarom geloven zoveel mensen dan in het tegenovergestelde? Bagus en Marquart leggen de psychologie bloot achter ons geloof in superstaten. Grote staten investeren miljarden in nationalistische propaganda die ons leert dat grootte macht betekent. Media focussen op grote landen omdat die meer nieuwswaarde hebben. We lijden aan survivorship bias - gefaalde grote staten vallen uiteen en verdwijnen uit de geschiedenis, terwijl kleine staten overleven en gedijen.

Het meest perverse is dat superstaten systematisch beloven wat ze nooit kunnen leveren. Ze beloven veiligheid maar voeren meer oorlogen. Ze beloven welvaart maar presteren economisch slechter. Ze beloven invloed maar geven burgers minder zeggenschap. Ze beloven efficiency maar creëren meer bureaucratie. Elke belofte van superstaten is een leugen, maar we blijven erin geloven omdat de waarheid te confronterend is.

"There is no alternative to Europe's political integration," wordt ons dagelijks verteld, maar dit is nooit bewezen - alleen herhaald. "A world government is the end of history and a good one," beweren globalisten, maar een wereldregering zou het einde van de geschiedenis zijn én het begin van wereldwijde tirannie.

De revolutie begint vandaag

"Small States - Big Possibilities" is meer dan een politiek boek - het is een handleiding voor bevrijding. In een wereld waar politici ons vertellen dat we te klein zijn om te overleven, bewijzen Bagus en Marquart dat we te groot zijn om te gedijen. De oplossing voor de problemen van onze tijd ligt niet in meer centralisatie, maar in meer decentralisatie. Niet in grotere staten, maar in kleinere staten. Niet in minder democratie, maar in meer democratie.

De keuze is aan ons: blijven we geloven in de leugens van superstaten, of durven we de waarheid van kleine staten onder ogen te zien? Europa's toekomst ligt niet in Brusselse bureaucratie, maar in diverse kleine staten die in vrede en vrijheid met elkaar concurreren. Dat is niet nostalgie - dat is de enige realistische weg naar welvaart en vrijheid. Klein is niet alleen mooi. Klein is beter. En de tijd is gekomen om dat te bewijzen.