Schietgebedje bij de pensioenuitkering
De overheid smeedt een innige driehoeksverhouding tussen soldaten, spaarders en staatsbedrijven. Het toneelstuk heet 'veiligheid', maar het script schrijft belasting, dienstplicht en pensioenbeleggingen voor – allemaal zonder uw instemming.
De dienstplicht als burgerplichtje-light
Wanneer een VVD'er begint over de dienstplicht, weet je dat we een grens overgaan — niet die van Oekraïne, maar die van de liberale rechtsstaat. Silvio Erkens wil de "maatschappelijke weerbaarheid" versterken door jongeren iets bij te brengen over defensie en veiligheid. De term 'dienstplicht' wordt slechts voorzichtig uitgesproken, als een oude tante met wie men weer contact zoekt. Maar het venijn zit hem juist in dat vrijblijvende toontje: een lichte vorm van gehoorzaamheid, als opwarmertje voor iets dwingenders. Een "maatschappelijk jaar", zo heet het dan. Want het klinkt net iets vriendelijker dan "staatsdienst".
Étienne de La Boétie schreef al in 1576:
"Het is niet nodig dat het volk geweld wordt aangedaan, het stelt zichzelf onder het juk." (Discours de la servitude volontaire)
Wat begint als "je zou toch iets willen bijdragen", eindigt als: "je hebt geen keuze." En ondertussen went de burger aan het idee dat zijn lichaam een bezit van de staat is, in te zetten naar gelang de geopolitieke marktomstandigheden.
Pensioen als patriottische belegging
Maar het gaat dieper. De staat wil niet alleen je tijd en je lichaam — hij wil ook je geld. Pensioenfondsen en banken moeten volgens Erkens "meer gaan investeren in de Nederlandse defensie-industrie". Niet omdat het rendement oplevert, maar omdat het "strategisch belangrijk" is. De ondertoon: als je pensioenuitkering niet aan drones is gekoppeld, ben je een slecht burger.
Wat vergeten wordt, is dat de meeste mensen helemaal niet vrijwillig deelnemen aan deze pensioenfondsen. De verplichtstelling maakt het systeem moreel giftig: men wordt eerst gedwongen om een deel van zijn inkomen in een collectieve pot te stoppen — en vervolgens wordt die pot ingezet voor bewapening. Vrijwilligheid verdampt. Je mag kiezen of je liever spaart voor een tank of een straaljager.
Wat hier feitelijk plaatsvindt, is een financiële mobilisatie van het volk: een sluipende herstructurering van kapitaalstromen waarbij de vrije markt wordt onderworpen aan geopolitieke prioriteiten. Wat ooit winstgevend en vrijwillig moest zijn, wordt nu "strategisch" genoemd — een eufemisme voor staatsgedreven kapitaaldwang. Het kapitalisme wordt niet afgeschaft, maar omgevormd tot een werkpaard van nationale veiligheid: beleg, niet omdat het rendeert, maar omdat het moet. En wie zich afvraagt waarom zijn pensioen straks minder waard is, krijgt geen jaarverslag, maar een vlag.
Het geld dat ooit bedoeld was om kleinkinderen een ijsje te kunnen kopen, wordt nu geheralloceerd naar productielijnen voor munitie. Het klinkt als satire, maar het staat in de memorie van toelichting.
Waarom dit alleen onder dwang kan bestaan
In een vrije markt zou geen enkele 23-jarige vrijwillig een jaar van zijn leven geven aan een "maatschappelijk dienstjaar" met kampeerbedden en instructievideo's over tankvullingen. Evenmin zou een pensioenfonds zonder staatsdwang investeren in wapenindustrie die alleen floreert bij politieke risico's, exportbeperkingen en morele ambiguïteit. Het hele model bestaat bij de gratie van wat Bastiat ooit "de wet die rooft onder het mom van bescherming" noemde.
Want stel je een samenleving voor waarin:
- mensen hun pensioen zelf mogen kiezen, zonder verplicht fonds,
- banken alleen investeren waar spaarders om vragen,
- jonge mensen zelf bepalen of ze hun jeugd in staatsdienst willen slijten.
Dan zouden defensiebedrijven het moeten hebben van vrijwillige investeerders, niet van politieke dwang. En dan zou de krijgsmacht zich moeten verantwoorden tegenover burgers — niet andersom.
Waar de staat faalt, komt de preek
Het meest wrange is misschien nog de morele retoriek: de burger die zijn vrijheid moet opofferen, wordt voorgesteld als moreel voorbeeld. Terwijl juist de dwang om pensioen in oorlogsmiddelen te steken, een verplicht maatschappelijk jaar te lopen of staatsobligaties te kopen het morele failliet van het systeem onthult.
Wie niet vrijwillig dient, maar gehoorzaamt omdat hij niet anders kan, wordt geen burger — maar onderdaan.
De bajonet wijst altijd naar binnen
Wat deze trend vooral verraadt, is angst. Niet alleen angst voor externe dreiging, maar ook voor interne ongehoorzaamheid. Door geldstromen, levensloop en publieke opinie te militariseren, hoopt men op één ding: gehoorzaamheid. Maar hoe meer men dwingt, hoe minder echt draagvlak overblijft.
Wie vandaag zijn pensioen belegt in kanonnen, krijgt morgen misschien zijn uitkering in kruimels — maar wel met een vaandel erbij.
De vrije markt vraagt nooit om offers. Alleen de staat doet dat — en noemt het dienstbaarheid.